Wil je weten of jouw verbouwing onder vergunningsvrij bouwen valt? Je hebt grootse plannen voor je huis, zoals een dakkapel plaatsen, aanbouw maken of een schuur zetten. Maar hoe kom je erachter of je een bouwvergunning nodig hebt?
Check goed wat de regels zijn voor erf, achtererf, bestemmingsplan en het Bouwbesluit. Gemeentes verschillen en dingen als maximale hoogte, oppervlakte en afstand tot de erfgrens spelen altijd een rol.
Vergunningsvrij bouwen voorkomt onnodige procedures en boetes. Weet jij of jouw klus, bijvoorbeeld die serre of uitbouw, in het vergunningsvrije plaatje past? Ontdek alles over de voorwaarden, uitzonderingen en handige tips die je helpen jouw project soepel te laten verlopen!
Wat betekent vergunningsvrij bouwen bij verbouwingen?
Vergunningsvrij bouwen houdt in dat je voor bepaalde verbouwingen geen omgevingsvergunning van de gemeente nodig hebt. De regels omtrent vergunningsvrij bouwen zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Of jouw verbouwing vergunningsvrij is, hangt af van factoren zoals het soort bouwwerk, de ligging van het pand (bijvoorbeeld binnen of buiten een beschermde dorps- of stadsgezicht), en het bestemmingsplan van de gemeente. Ook speelt het Bouwbesluit 2012 een grote rol, die eisen stelt aan veiligheid, gezondheid en milieu.
Stappenplan: Bepalen of jouw project vergunningsvrij is
Of je nu een dakkapel wilt plaatsen, een aanbouw overweegt of een bijgebouw zoals een schuur plaatst, volg je best deze stappen om te bepalen of jouw verbouwing vergunningsvrij bouwen betreft:
- Check de regels bij het Omgevingsloket: Gebruik de online tool van het Omgevingsloket van de Rijksoverheid. Hier vul je jouw situatie in en krijg je direct een indicatie of een omgevingsvergunning nodig is.
- Raadpleeg het bestemmingsplan van je gemeente: Kijk goed naar de bestemming van jouw perceel en de regels voor bijbehorende bouwwerken. De gemeente publiceert deze informatie meestal via ruimtelijkeplannen.nl.
- Onderzoek regels beschermd stads- of dorpsgezicht: Bij een monument of in een beschermd gebied gelden strengere regels. Neem contact op met de afdeling bouw- en woningtoezicht van je gemeente voor duidelijkheid.
- Controleer de technische eisen: Zelfs als je geen vergunning nodig hebt, moet je voldoen aan het Bouwbesluit 2012 voor veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu.
- Bekijk de ligging van je bouwwerk: De afstand tot het hoofdgebouw, de erfgrenzen en de openbare weg bepaalt mede of een bouwwerk vergunningsvrij kan.
Voorbeelden van veelvoorkomende vergunningsvrije verbouwingen
Niet elk project mag zomaar zonder vergunning worden uitgevoerd. Hier zijn de meest voorkomende voorbeelden, die vaak onder vergunningsvrij bouwen vallen:
- Plaatsen van een bijgebouw in de achtertuin: Denk aan een schuur, tuinhuisje of overkapping. Voorwaarde is dat het gebouw niet hoger is dan 3 meter en volledig achter de voorgevelrooilijn ligt.
- Plaatsen van een dakkapel: Aan de achterzijde van een niet-monumentale woning en binnen een bepaald formaat vaak vergunningsvrij – maximaal 1,75 meter hoog en onderaan 0,5 meter en bovenaan 0,5 meter van de dakrand.
- Plaatsen van een erfafscheiding: Een schutting aan de achterzijde tot 2 meter hoog mag meestal zonder vergunning, aan de voorkant slechts tot 1 meter.
- Vervangen van kozijnen of gevelbekleding: Zolang je geen hoofdconstructie wijzigt of het uiterlijk aan de voorzijde verandert, is dit doorgaans vergunningsvrij. Weten wat mag? Bekijk meer over duurzame kunststof kozijnen.



Wanneer is een omgevingsvergunning toch vereist?
Niet elk bouwwerk is vergunningsvrij; soms moet je alsnog een omgevingsvergunning aanvragen:
- Monumenten of beschermd stadsgezicht: Hier gelden vrijwel altijd extra regels, bijvoorbeeld bij een verbouwing in een rijksmonument.
- Vergroten hoofdgebouw aan de voorzijde: Denk aan een erker, uitbouw of serre aan de straatzijde.
- Bouwhoogte of oppervlakte wordt overschreden: Is de geplande verbouwing te groot of te hoog? Dan ben je vergunningsplichtig.
- Wijziging van de draagconstructie: Het doorbreken van dragende muren vereist bijna altijd een vergunning, evenals belangrijke installatietechnische aanpassingen.
Veelgestelde vragen over vergunningsvrij verbouwen
Hier vind je antwoorden op enkele van de meest gestelde vragen over vergunningsvrij bouwen:
- Mag ik mijn badkamer verbouwen zonder vergunning? Ja, zolang je geen dragende delen wijzigt, gevel wijzigt of grote installatiewijzigingen toevoegt, kun je zonder vergunning je badkamer vernieuwen. Inspiratie nodig? Ontdek de mogelijkheden voor badkamer renovatie.
- Wanneer is een aanbouw vergunningsvrij? In veel gevallen mag je een aanbouw aan de achterzijde tot 4 meter zonder vergunning realiseren. De hoogte en ligging zijn hierbij bepalend. Meer weten? Bekijk hoe je zorgeloos een aanbouw of uitbouw realiseert.
Praktische tools die helpen bepalen of je vergunningsvrij kunt bouwen
Maak gebruik van handige hulpmiddelen bij het plannen van je verbouwing:
- Omgevingsloket Online (OLO): De door het ministerie van Binnenlandse Zaken ontwikkelde online check helpt je snel te bepalen of je een vergunning nodig hebt.
- Ruimtelijkeplannen.nl: Hier vind je officiële bestemmingsplannen en bouwvoorschriften van jouw gemeente.
- BAG-viewer: De Basisregistratie Adressen en Gebouwen laat zien wat de functie van het pand is en geeft inzicht in relevante kadastrale gegevens.
Wil je graag jouw plannen snel en zorgeloos realiseren, of loop je vast op technische details of regelgeving? Bij Lasinstallaties volgen we alle relevante wet- en regelgeving nauwgezet en kunnen wij het gehele proces begeleiden. Ook voor stucwerk, schilderwerk, dakkapellen of het deskundig laten leggen van vloeren ben je bij ons op het juiste adres voor alle vergunningsvrije en vergunningsplichtige verbouwingen.
Meest gestelde vragen
1. Hoe weet je of jouw verbouwing zonder vergunning mag in jouw gemeente?
Elk gemeentehuis hanteert eigen spelregels, maar je kunt snel checken via de Rijksoverheid en het Omgevingsloket. Architecten als Jeroen van Berkel laten zien dat afwijkingen binnen het bestemmingsplan of het Bouwbesluit invloed hebben. In Amsterdam of Eindhoven kan het bouwbesluit nét iets anders uitpakken, zelfs per wijk!
Pak de Vergunningscheck, check waar je woont, en ontdek direct of jouw dakkapel, aanbouw of schutting onder vergunningsvrij bouwen valt. Lasinstallaties helpt je desnoods met de aanvraag en juiste documenten.
2. Welke bouwprojecten vallen meestal onder vergunningsvrij bouwen?
Denk aan een kleine tuinschuur, dakkapel aan de achterzijde of overkapping – als deze voldoen aan het Bouwbesluit 2012. Experts als bouwkundig ingenieur Jan de Groot adviseren om altijd op de maximale hoogte, oppervlakte en erfgrenzen te letten.
Woon je in een monumentaal pand of beschermd dorpsgezicht? Dan gelden strengere regels en kun je meestal niet vergunningsvrij aan de slag. Lasinstallaties controleert dit graag voor jou én levert technisch advies!
3. Waarom is het slim om jouw vergunningsplicht altijd dubbel te checken?
De overheid, via het Kadaster en het Omgevingsloket, werkt steeds met actuele regelgeving. Zelfs als de buren ooit zonder vergunning bouwden, kunnen regels inmiddels veranderd zijn. Bouwwetgeving staat niet stil.
Fout? Dan kun je flinke boetes krijgen of je verbouwde serre weer slopen. Met Lasinstallaties voorkom je ellende, want wij lopen alle details na met de Bouwbesluit-app én gemeentelijke regels. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.




